क्वालालम्पुर, ११ जेठ/एएफपी
म्यान्मामा भूकम्पपछिको युद्धविरामको प्रभावकारितामाथि प्रश्न उठेको भए तापनि मे महीनाको अन्त्यमा समाप्त हुनेगरी युद्धविरामको समयावधि थप र विस्तार गर्न मलेशियाले आइतवार आह्वान गरेको छ ।
गत मार्च अन्त्यमा गएको विनाशकारी भूकम्पमा परी करीब ३,८०० जनाको मृत्यु र दशौं हजार घरबारविहीन भएपछि सत्तारूढ सैन्य जुन्टाले शुरूमा बहुपक्षीय गृहयुद्धमा युद्धविरामको घोषणा गरेको थियो ।
युद्धविराम यस अघि पनि लम्ब्याइएको थियो, यद्यपि द्वन्द्व अनुगमनकर्ताहरूले जुन्टाको नियमित हवाई आक्रमणसहित लडाइँ जारी रहेको बताएका छन् ।
“आइतवार क्षेत्रीय विदेशमन्त्रीहरूको बैठकमा मलेशियाका विदेशमन्त्री मोहम्मद हसनले ‘हाल प्रभावित क्षेत्रभन्दा बाहिर युद्धविरामको विस्तार गर्ने प्रस्ताव गर्नुभएको छ’–एक विज्ञप्तिमा भनिएको छ ।
“हामी म्यान्माका सरोकारवालाहरूलाई शत्रुता अन्त्य गर्न, युद्धविराम बढाउन, पुनरुत्थानको लागि लामो र कठिन मार्गलाई सहज बनाउन र म्यान्माका जनताको पीडा कम गर्न आह्वान गर्दछौं”–मोहम्मदले आफ्नो प्रारम्भिक भनाइमा उल्लेख गरे ।
मलेशियाले हाल १० सदस्यीय दक्षिणपूर्वी एशियाली राष्ट्रहरूको सङ्गठन (आसियान) को आलोपालो अध्यक्षता सम्हाल्दै आएको छ ।
सन् २०२१ को फेब्रुअरीमा म्यान्माले नागरिक नेतृ आङ सान सुकीलाई सत्ताच्युत गरेपछि म्यान्माको द्वन्द्व अन्त्यका लागि यस समूहले अहिलेसम्म निष्फल कूटनीतिक प्रयास गर्दै आएको छ ।
आसियानले सन् २०२१ को अप्रिलमा जुन्तालगायत सबै समूहका नेताहरूबीच सहमति भएको पाँच बुँदे शान्ति योजना कार्यान्वयन गर्न सङ्घर्ष गरिरहेको छ ।
शान्ति सम्झौतामा प्रगति हुन नसकेको भन्दै जुन्टाका अधिकारीहरूलाई आसियान शिखर सम्मेलनमा सहभागी हुनबाट रोक लगाइएको छ ।
मलेशियाका प्रधानमन्त्री अनवर इब्राहिमले गत अप्रिलमा बैंककमा म्यान्माका जुन्टा नेता मिन आङ ह्लाइङलाई भेटेर युद्धविरामको सम्मान गर्न आग्रह गरेका थिए ।
संयुक्त राष्ट्रसङ्घ र स्वतन्त्र द्वन्द्व अनुगमनकर्ताहरूले युद्धविरामका बावजूद जुन्टाले हवाई आक्रमणको अभियान जारी राखेको बताएका छन् ।
प्रत्यक्षदर्शीका अनुसार मे महीनाको मध्यतिर जुन्ताले सागाइङ क्षेत्रमा भूकम्पको केन्द्र विन्दु नजीकै रहेको एक विद्यालयमा गरेको हवाई आक्रमणमा २० बालबालिकासहित २२ जनाको मृत्यु भएको थियो ।थुप्रै कू विरोधी र जातीय सशस्त्र समूहहरूले शत्रुता रोक्न प्रतिज्ञा गरेका छन् ।
तर पूर्वी म्यान्माका केही बासिन्दाले भने छिमेकी मुलुक थाइल्यान्डतर्फको आकर्षक व्यापारिक मार्गमा रहेको जुन्ताको कब्जामा रहेका शहरलाई कूविरोधी फौजले घेरा हालेपछि आफूहरू विस्थापित भएको बताएका छन् ।
म्यान्माको जुन्टा प्रशासनले यस वर्षको अन्त्यतिर निर्वाचन गर्ने घोषणा गरेको छ । तर म्यान्माको विपक्षी राष्ट्रिय सहमतिको सरकारले जनता र राजनीतिक दललाई सैन्य सरकारले आयोजना गर्ने कुनै पनि निर्वाचन बहिष्कार गर्न आग्रह गरेको छ ।
अनवरले जुन्टा प्रमुखसँग अप्रिलमा भएको भेटपछि आसियानले चिन्ता व्यक्त गरेको र निष्पक्ष र स्वतन्त्र निर्वाचन सुनिश्चित गर्न बिस्तारै सहमति निर्माण गर्न चाहेको बताएका थिए । रासस
